Erfgoedbeleid Valkenburg aan de Geul
Gemeente Valkenburg aan de Geul is rijk aan cultureel erfgoed. Naast beschermde monumenten vanuit het Rijk zijn er nog talrijke historisch waardevolle objecten en gebieden, die niet door het rijk beschermd zijn. Om dit waardevol cultureel erfgoed te beschermen, heeft de gemeente in 2021 een inventarisatie laten maken. Die eerste inventarisatie leidde tot een lijst van meer dan duizend panden, objecten en landschapselementen met erfgoedwaarden.
De gemeente heeft besloten uit deze inventarisatie de ongeveer 50 meest waardevolle gebouwde elementen mogelijk aan te wijzen als gemeentelijk monument. Daarnaast wil de gemeente nog ongeveer 250 panden en objecten aanwijzen als ‘beeldbepalend’.
De aanwijzing van gemeentelijke monumenten
De aanwijzing van gemeentelijke monumenten vindt plaats op basis van de Erfgoedverordening. Eigenaren van de geselecteerde panden zullen persoonlijk worden benaderd en een bouwhistorisch bureau zal de historische elementen van het pand beoordelen. Voordat het pand een aanwijzing krijgt, kunnen de eigenaar en overige belanghebbenden hun mening of bezwaren kenbaar maken. Hiertoe vindt ook algemene publicatie van de voorlopige gemeentelijke monumentenlijst plaats. De gemeente vergelijkt de ingebrachte zienswijzen en belangen van de eigenaren met het algemeen maatschappelijk belang. Hierna neemt het college van B en W een definitief besluit over de aanwijzing. Wegen de belangen van de eigenaar zwaarder dan het (cultuur)historisch belang, dan ziet de gemeente af van de aanwijzing. In alle andere gevallen krijgt het pand wel een aanwijzing als gemeentelijk monument. Eigenaren en belanghebbenden kunnen wel nog in beroep gaan tegen de aanwijzing bij de Rechtbank.
De bescherming van de overige cultuurhistorische gebouwen en elementen
Vanaf 2024 zal het bouwhistorisch bureau beginnen om redengevende omschrijvingen op te stellen voor de mogelijk beeldbepalende panden en objecten. Van deze panden en objecten zullen alleen de exterieure erfgoedwaarden, zichtbaar vanaf de openbare weg, beschermd worden. Deze panden en objecten, alsmede cultuurhistorische elementen en landschapselementen worden uiteindelijk beschermd via het Omgevingsplan.
Behoud en ontwikkeling
Het gemeentelijk erfgoedbeleid is erop gericht om het cultureel erfgoed te beschermen, maar tegelijkertijd ruimte te bieden voor de ontwikkeling ervan. Het is dus zeker niet zo, dat aan vastgesteld erfgoed niks meer kan worden veranderd. Zolang de monumentale waarden van een pand beschermd worden, is er nog steeds veel mogelijk. Op dit moment wordt ook gewerkt aan een subsidieregeling om de instandhouding van de bijzondere onderdelen van monumenten financieel te ondersteunen. De subsidieregeling zal voorafgaand aan het opstarten van de aanwijsprocedure, naar verwachting op 1 januari 2024, worden vastgesteld.
Bijlages
- Erfgoedbeleid en inventarisatie (PDF, 34.1 MB)
- Flyer verleden met toekomst (PDF, 243.4 kB)